Jamnikarium, Agata Tuszyńska. Wydawnictwo MG
Agata Tuszyńska dała poznać się czytelnikom jako poetka, reportażystka, autorka bestsellerowych biografii m.in. I.B. Singera, Ireny Krzywickiej czy Wiery Gran. Jej najnowsza książka, zatytułowana „Jamnikarium”, również ma charakter biograficzny, a nawet autobiograficzny. Bowiem tym razem autorka wraz ze swoim czworonożnym towarzyszem, Lonią, zabiera nas w świat jamniczych przygód. Z książki dowiemy się, że do grona wielbicieli tej rasy zaliczały się takie osobistości jak: Napoleon, Picasso, Marilyn Monroe, Frida Kahlo oraz wielu innych ludzi świata sztuki, kultury i polityki. Oni wszyscy uwielbiali jamniki za ich zuchwałość, inteligencję i specyficzny wygląd. Książka pełna jest ciekawych, a niekiedy bardzo zabawnych anegdot, których bohaterami są wspomniane czworonogi. Dowiemy się z niej m.in. gdzie Andy Warhol zwykł zabierać swojego Archiego, kto zainspirował Chopina podczas komponowania „minutowego walca” i który z malarzy najczęściej uwieczniał wizerunek swego ulubieńca na płótnie. Sporą część książki zajmują przygody naszych rodzimych twórców, ludzi, którzy mieli jedną wspólną cechę – jamnikolubstwo. Inną zaletą „Jamnikarium” jest bogata szata graficzna, urozmaicona o różnego rodzaju zdjęcia, kolaże, satyryczne grafiki i rysunki, co sprawia, że proces lektury jest niezwykle urozmaicony i z radością odkrywamy, co kryje się na kolejnych stronach.
„Jamnikarium” to przede wszystkim ciekawa i przewrotna historia tytułowej rasy psów oraz próba spojrzenia na znane osoby przez pryzmat ich relacji z pupilami. Dostajemy w ten sposób ciekawy obraz ludzi i czasów, bo nie zapominajmy, że autorka tłem dla przytaczanych historii czyni momenty, w których się one dzieją. Na koniec warto dodać, że po lekturze z pewnością inaczej spojrzymy na otaczające nas psy, ale też na inne zwierzęta, bo przecież, jak pisała Anna Iwaszkiewicz, „Całe to przelotne istnienie spędzają w promieniu naszego bytu…”.
Piotr Cyran
Meryl Streep. Znowu ona!, Michael Schulman. Wydawnictwo Marginesy
Wydana niedawno, obszerna biografia „Meryl Streep. Znowu Ona!”to nie kolejny, rozpięty na osi czasu, opis kariery aktorki. To wielowarstwowe, wynikające z ujęcia różnych paradygmatów, składające się w całość spojrzenie na jej przebieg. Motywy osobiste jak obraz najbliższej rodziny, opis pobytu w Vassar College i Yale University czy związki z mężczyznami dopełniane są przez wątki historyczne lub obyczajowe (prezydentura Nixona, protesty przeciwko wojnie w Wietnamie), które sprawiają, że opis życia bohaterki jest bardziej wyrazisty.
Podczas wnikania w opisane przez publicystę magazynu „New Yorker” etapy kariery Meryl Streep można z początku odnieść wrażenie, że czyta się typową jak dla amerykańskiego filmu o pewnej nastolatce fabułę. Jak inaczej można określić metamorfozę noszącej aparat ortodontyczny i okulary nastolatki, która w pewnym momencie przeżywa przeobrażenie w cieszącą się powodzeniem u płci przeciwnej cheerleaderkę? Podczas pracy nad książką Michael Schulman z pewnością nie umieścił danego okresu z jej życia przypadkowo, wszak w nim ma swoją genezę kariera aktorska Meryl. Nie omieszkał również umieścić wątków dotyczących osób, z którymi miała bliski kontakt. Obserwując je równolegle z rozwojem Streep mamy doskonałe wyobrażenie, jakie w danym okresie przeszła przeobrażenie. W taki oto sposób śledzimy jej ewoluowanie od pobytu w Vassar College po pracę na Broadwayu oraz w Hollywood. Poznajemy kulisy jej związków. Poznajemy też proces konstytuowania się jej poglądów – od studentki pierwszego roku, która uważała, że feminizm oznacza dbanie o paznokcie i włosy, po zadeklarowaną zwolenniczkę, co dopełnia opis przebiegu jej drogi aktorskiej, przedstawiając ją w pełnej okazałości.
Przy tworzeniu biografii autor wykonał niemały research. Lista wykorzystanych przy tworzeniu książki artykułów i publikacji jest obszerna. Nie można się temu dziwić, wszak ujęcie życia ikony, jaką jest Meryl Streep od wczesnych lat młodości po okres pojawiania się na okładkach „Vouge” i „Newsweeka” nie mogłoby przebiec inaczej. Pomimo tego ciągle pozostaje nieodgadniona. Głównym tego powodem jest zapewne fakt, że przez cały czas w książce odgrywa pewną rolę. Rolę polegającą na byciu Meryl Streep.
Michał Kuć
Fot. Marcos Rodriguez Velo dla enter the ROOM