Osoby transpłciowe to osoby, których tożsamość płciowa jest różna od tej, która została im przypisana po urodzeniu, a co za tym idzie także określone dla danej płci role społeczne. Tożsamość płciowa jest niezaprzeczalnie jednym z najważniejszych składników naszej tożsamości w ogóle. Jak czytamy w raporcie „Transpłciowa młodzież w polskiej szkole”: „Na tożsamość płciową składają się dwa obszary: wewnętrzna tożsamość płciowa (ang. core gender identity) oraz poczucie kobiecości lub męskości, które wyraża się w kobiecych lub męskich zachowaniach. Badania wykazują, że wewnętrzna świadomość płciowa kształtuje się bardzo wcześnie – wiele dzieci już przed ukończeniem drugiego roku życia potrafi określić swoją płeć i związane z nią zachowania. W wieku pięciu lat dzieci, obserwując cechy charakterystyczne określonej płci, mogą wykazywać zachowania świadczące o braku zgody na płeć determinowaną kulturowo. Na podstawie przeprowadzonych badań ocenia się, że zaburzenie identyfikacji płciowej dotyczy od 1% do 3% dzieci przed okresem pokwitania”. Mimo wszystko proces diagnozy i tranzycji jest trudny i długi. Sprawy nie ułatwiają szybko zachodzące zmiany ciała w okresie dojrzewania. Dlatego właśnie tym dzieciom i młodzieży tak bardzo potrzebne są poczucie bezpieczeństwa i akceptacja rówieśników, otoczenia, w tym właśnie szkoły. Tak więc nieidentyfikowanie się dziecka ze swoją płcią biologiczną to duże wyzwanie dla rodziców, pedagogów, kolegów. Tym bardziej, że  brakuje jakichkolwiek zaleceń Ministerstwa Edukacji Narodowej w tym zakresie. Dlatego też członkowie Fundacji Trans-Fuzja postanowili przyjrzeć się sytuacji dzieci i młodzieży w polskich szkołach, aby móc na tej podstawie zaproponować rozwiązania, które pozwoliłyby przygotować placówki oświatowe do stworzenia uczniom transpłciowym jak najlepszych warunków.

W naszym kraju transpłciowość to wciąż kontrowersyjna kwestia, nawet wśród lekarzy czy innych specjalistów. Więc z jednej strony mamy brak uregulowań, odgórnej pomocy, z drugiej często panuje strach przed zwróceniem się o pomoc, wyjściem z problemem na zewnątrz. Dotyczy to na przykład nauczycieli, którzy nie mogą liczyć na wsparcie kuratorium, a wręcz często obawiają się utraty pracy z tego powodu w takiej a nie innej sytuacji politycznej. Klimat społeczny dobrze obrazuje opowieść jednego z dyrektorów, który wziął udział w badaniu na potrzeby raportu. Mianowicie na korytarzu swojego lokalnego wydziału do spraw edukacji urzędnik powiedział do niego: słyszałem, że tam u was jest takie dziecko, co płeć zmieniło, ha ha ha”.  Tak więc nauczyciele, rodzice i uczniowie zwykle pozostawieni są sami sobie. Zwracają się więc do organizacji pozarządowych, takich jak Fundacja Trans-Fuzja, gdzie mogą uzyskać pomoc psychologiczną czy prawną.

Z raportu przygotowanego przez fundację płynie mimo wszystko dość pozytywna informacja o otwartości nauczycieli i dyrektorów placówek, którzy starają się na własną rękę pomóc uczniom transpłciowym i rodzicom. Są otwarci, szukają informacji, doszkalają się, organizują zajęcia edukacyjne w szkołach dla kadry i uczniów. Bardzo ważne jest, że pozwalają dzieciom na chodzenie do toalety czy na zajęcia WF przypisane płci, z którą się identyfikują, a także zwracają się do do nich imieniem zgodnym z tą właśnie płcią, a czasem nawet wyrabiają zgodnie z tym legitymacje szkolne, choć mogliby zostać za to oskarżeni, bo to w końcu fałszowanie dokumentów. Swoją postawą pokazują więc, że dobro dziecka jest dla nich najważniejsze. Kolejna pozytywna kwestia jest taka, że dzieci edukowane od najmłodszych lat o transpłciowości, różnorodności są tolerancyjne, akceptują transpłciowych kolegów, którzy mają dzięki temu korzystne, bezpieczne warunki do rozwoju w grupie rówieśniczej. 

Według autorów raportu najważniejszymi aspektami, którymi powinny zająć się organy państwowe, aby ułatwić dzieciom transpłciowym funkcjonowanie w społeczeństwie, są: wprowadzenie odpowiedniej edukacji w szkołach i rozwiązanie sprawy ze zmianą danych osobowych wśród niepełnoletnich. Na ten moment w Polsce nie można ich zmienić przed ukończeniem 18. roku życia. 

Tutaj znajdziecie raport.

Tutaj znajdziecie podręcznik dla nauczycieli „Transpłciowa młodzież w polskiej szkole”.

Fot. materiały prasowe