To dobry rok na takie inicjatywy. Po pierwsze: dokładnie 100 lat temu, w listopadzie roku 1917, Tytus Czyżewski, Tymon Niesiołowski, Stanisław Ignacy Witkiewicz i spółka pokazali Polsce, czym ich zdaniem jest awangarda. Miało to miejsce podczas I Wystawy Ekspresjonistów Polskich w siedzibie Towarzystwa Przyjaciół Sztuk Pięknych właśnie w Krakowie. Po drugie: mija również 100 lat od urodzin Mai Deren – pionierki amerykańskiego kina eksperymentalnego, wybitnej teoretyczki filmowej i cenionej antropolożki. Chociaż prace Deren można uznać za przełomowe, dziś mało kto o niej pamięta. W końcu historia kina i nie tylko od dawna pisana była przez mężczyzn. O kobietach, które pracowały jako reżyserki, scenarzystki czy producentki w czasach narodzin kina, a których nazwiska zostały zapomniane, pisaliśmy już jakiś czas temu w tekście „Matki kina” i „Matki kina #2”. Do takich wszechstronnie utalentowanych kobiet, które wpłynęły na oblicze sztuki filmowej, można zdecydowanie zaliczyć Deren.
Pochodząca z Kijowa artystka o żydowskim pochodzeniu jako dziecko przeprowadziła się wraz z rodzicami do Stanów Zjednoczonych. W latach 30. uczyła się w Genewie, następnie studiowała w Nowym Jorku i Northampton w Smith College – uczelni będącej ważnym ośrodkiem myśli feministycznej. Pracowała też jako asystentka Katherine Dunham – znanej tancerki, choreografki i antropolożki zafascynowanej kulturowym dziedzictwem Karaibów. Ta fascynacja udzieliła się też Deren i była widoczna w jej własnych pracach. To właśnie Deren – która imię Maya przybrała na cześć hinduistycznej bogini iluzji – poświęcony jest I Festiwal Filmu Awangardowego Lava. W ramach przeglądu twórczości artystki zaprezentowane zostaną jej filmy krótkometrażowe: „Meshes of the Afternoon”, „At Land”, „A Study in Choreography for Camera”, „Ritual in Transfigured Time”, „Meditation on Violence”, „The Very Eye of Night”, „Witch's Cradle” oraz „The Private Life of a Cat”. To jednak nie wszystko.
Fot. Maja Potrawiak
Pokazom towarzyszyć będzie muzyka na żywo. Zaproszeni artyści wykonają utwory skomponowane specjalnie na potrzebę festiwalu. A może wypadałoby napisać artystki, bo jest tu zdecydowana przewaga kobiet. O muzyczną oprawę filmów Deren zadbają: Anna Zaradny, We Will Fail, Leona Jacewska (Charlie), Karolina Karnacewicz (DJ Morgiana), Poly Chain, Teoniki Rożynek, Tekla Cetieu Mrozowicka oraz Kamil Tuszyński (Tamil). Można liczyć na dużą porcję niebanalnej muzyki eksperymentalnej, oscylującej gdzieś na granicy stylów.
Każdy blok filmowy zostanie poprzedzony panelem dyskusyjnym z twórcami oraz ekspertami z dziedziny sztuki awangardowej. W ramach jednego z nich odbędzie się wideokonferencja z wybitnym twórcą oraz teoretykiem filmowym uznawanym za „ojca chrzestnego amerykańskiej awangardy” – Jonasem Mekasem. Rozmowy będą toczyć się wokół twórczości Deren, ale i poruszać kwestie związane z udziałem kobiet artystek w historii rozwoju sztuk eksperymentalnych, będzie też okazja do dyskusji na temat tego, jaka jest pozycja artystek dziś.
Pokazom filmów i dyskusjom towarzyszyć będą wydarzenia, które zgromadzą w Krakowie różnorodne awangardowe środowiska artystyczne. Festiwal otworzy performance poetycki artystki Zuzanny Bartoszek. Następnie można liczyć na pokaz tańca vougingowego poprowadzony przez organizatorkę „Balu u Bożeny” – warszawskiej imprezy tanecznej, która stwarza przestrzeń dla wszystkich chcących wyrazić swoją indywidualność poprzez ruch i strój. Będzie okazja przyjrzeć się również pracom awangardowych projektantów mody, czyli Tomasza Armady, duetu DOOM 3000 i Aleksandy Pisiewicz. Swoją premierę na Lavie będzie miał muzyczny live act polsko-niemieckiego producenta i założyciela wytwórni Rotten Periodicity – Filipa Kosela. Festiwal zakończą liczne koncerty, podczas których wystąpią Tolouse Low Trax, Charlie, Kosel, Souvenir de Tanger i DJ Smakowita Pajda. W trakcie festiwalu będzie mieć miejsce również konkurs na krótki metraż.
Dyrektorka artystyczną Festiwalu Filmu Awangardowego Lava i jego pomysłodawczynią jest Maja Chiara Faber. Wydarzenia festiwalowe odbędą się w dniach 13 – 14 maja w Centrum Filmowym Kraków przy ulicy Lipowej 7 na Zabłociu.
Uwaga! Twórcy festiwalu wciąż zbierają środki na jego realizację. Jeśli chcecie wspomóc projekt, zapraszamy do udziału w crowdfundingowej zbiórce środków na stronie Polak Potrafi.
Więcej informacji o wydarzeniu również na Facebooku festiwalu.
Fot. materiały prasowe