TO CZYTAMY: KONSTYTUCJA RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Ustrój demokratyczny ma swoje wady, ale jest jednym z najlepszych, jakie wymyślono. O doprowadzenie Polski do demokracji walczono w czasach komuny. I choć jej nie pamiętam, bo urodziłam się tuż przed transformacją ustrojową, to wiem, czym była: ze szkoły, książek, filmów. Wiem też, na czym polega demokracja, trójpodział władzy. Wolność i równość. Choć o tę ostatnią  wiele z nas wciąż walczy. Każdą z tych wartości powinno się jednak cenić. Nawet jeśli się nie doświadczyło komunizmu na własnej skórze. I nie jest to wiedza tajemna, czym ta demokracja jest. I konstytucję też się czyta na szkolnych zajęciach. To wiedza powszechna. Dzięki niej bez problemu można się zorientować, że to, co się dzieje aktualnie w Polsce, jest antydemokratyczne. Nie jest ważne, kto to robi, ważne, że robi. Kto by nie łamał konstytucji i nie odbierał przysługujących nam wolności, powinien spotkać się z powszechnym obywatelskim oporem. Bo to do nas, Narodu, należy władza zwierzchnia w Polsce, jak czytamy konstytucji, w artykule 4 w rozdziale I. Ten „Naród” nie jest pustym słowem, za nim kryją się prawa, lecz także i obowiązki. Nigdy nie miałam, co do tego wątpliwości i na przykład na każde wybory szłam, od kiedy tylko mogłam głosować. Bo to i przywilej, i obowiązek. Tym bardziej dzisiaj, kiedy PiS pod hasłem „reform”, a w zasadzie otwartym tekstem, nie zważając na protesty opozycji i obywateli, prze ku autorytaryzmowi.  

Cały świat nie ma co do tego złudzeń. Głowy państw, dziennikarze, obywatele. PiS-owskie ustawy o KRS, sądach powszechnych i Sądzie Najwyższym niszczą demokratyczne fundamenty. Rzecznik Praw Obywatelskich, Adam Bodnar, powiedział dziś w Senacie, że mamy do czynienia z metodami niezgodnymi z zasadami rządów prawa i z naszą konstytucją. Więc ja i moim przyjaciele, 20-, 30-latkowie, nie możemy spokojnie siedzieć w pracy czy w domu. Wychodzimy na ulice, bo za dużo jest do stracenia. Bo 28 lat wolności nam smakowało i cieszyliśmy się, że nie przyszło nam żyć w PRL-u. Bo możemy naprawdę dużo. Więc wychodzimy jak wielu innych, dla których jasne, oczywiste jest, co się dzieje nawet bez wnikania w szczegóły. Choć nikt nie przeczy, że reforma sądownictwa jest potrzebna, ale realnie usprawniająca działanie wymiaru sprawiedliwości, poprzedzona konsultacjami eksperckimi, a nie w oczywisty sposób podporządkowująca władzę sądowniczą partii rządzącej. 

Wychodzimy więc w miastach i miasteczkach (gdzie w małych społecznościach potrzeba często dużej odwagi, aby w niewielkiej grupie pokazać swoje poglądy), aby bronić demokracji. Choć większość partii rządzącej, jak i sam prezydent wykazują się brakiem szacunku i udają, że nas nie ma na ulicach, pod oknami Sejmu czy Senatu. Jesteśmy. Z białymi różami, ze światłem. I nie jesteśmy komunistami, ubekami, zwłaszcza ci najmłodsi. A tak nas nazywają (jak i gorzej, choć przecież politycy powinni dawać przykład najwyższej kultury, być pozytywnym wzorem). I nie jest nas garstka. I nie idziemy bronić elit wyimaginowanych przez premier Beatę Szydło i Jarosława Kaczyńskiego. Nie idziemy jako wysłannicy opozycji. Idziemy jako obywatelki i obywatele. Bo to nasze prawo i nasz obowiązek. Idziemy sprzeciwić się rozlewającemu się po kraju nienawistnemu językowi, w którym szafuje się słowami jakby bez znajomości ich definicji czy podstawowych zagadnień historii. Chcemy #wolnychsądów. Chcemy poszanowania każdego obywatela. Przez wszystkich polityków, niezależnie od opcji, bo oni sprawują władzę w naszym imieniu a wciąż o tym zapominają. I nie życzymy sobie sortowania nas. Chcemy wolności i równości. Po prostu przestrzegania konstytucji, w której to jest zapisane. A czytając ją, trudno usiedzieć w miejscu i czekać, aż się wszystko zawali albo samo cudownie rozwiąże. Nie ma co czekać też na osobę opatrznościową w romantycznym duchu. Trzeba iść i działać. Jak się potrafi. Od protestowania po angażowanie się w politykę. Póki wszystko nam wolno. Zgodnie z prawem. Zgodnie z konstytucją. Polecam w imieniu naszej całej Redakcji jako lekturę na weekend. 

KONSTYTUCJA
RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ 

z dnia 2 kwietnia 1997 r.

PREAMBUŁA 

W trosce o byt i przyszłość naszej Ojczyzny,

odzyskawszy w 1989 roku możliwość suwerennego i demokratycznego stanowienia o Jej losie,

my, Naród Polski - wszyscy obywatele Rzeczypospolitej,

zarówno wierzący w Boga

będącego źródłem prawdy, sprawiedliwości, dobra i piękna,

jak i nie podzielający tej wiary,

a te uniwersalne wartości wywodzący z innych źródeł,

równi w prawach i w powinnościach wobec dobra wspólnego - Polski,

wdzięczni naszym przodkom za ich pracę, za walkę o niepodległość okupioną ogromnymi ofiarami, za kulturę zakorzenioną w chrześcijańskim dziedzictwie Narodu i ogólnoludzkich wartościach,

nawiązując do najlepszych tradycji Pierwszej i Drugiej Rzeczypospolitej,

zobowiązani, by przekazać przyszłym pokoleniom wszystko, co cenne z ponad tysiącletniego dorobku,

złączeni więzami wspólnoty z naszymi rodakami rozsianymi po świecie,

świadomi potrzeby współpracy ze wszystkimi krajami dla dobra Rodziny Ludzkiej,

pomni gorzkich doświadczeń z czasów, gdy podstawowe wolności i prawa człowieka były w naszej Ojczyźnie łamane,

pragnąc na zawsze zagwarantować prawa obywatelskie, a działaniu instytucji publicznych zapewnić rzetelność i sprawność,

w poczuciu odpowiedzialności przed Bogiem lub przed własnym sumieniem,

ustanawiamy Konstytucję Rzeczypospolitej Polskiej

jako prawa podstawowe dla państwa

oparte na poszanowaniu wolności i sprawiedliwości, współdziałaniu władz, dialogu społecznym oraz na zasadzie pomocniczości umacniającej uprawnienia obywateli i ich wspólnot.

Wszystkich, którzy dla dobra Trzeciej Rzeczypospolitej tę Konstytucję będą stosowali,

wzywamy, aby czynili to, dbając o zachowanie przyrodzonej godności człowieka,

jego prawa do wolności i obowiązku solidarności z innymi,

a poszanowanie tych zasad mieli za niewzruszoną podstawę Rzeczypospolitej Polskiej.

Rozdział I
RZECZPOSPOLITA

Art. 1.

Rzeczpospolita Polska jest dobrem wspólnym wszystkich obywateli.

Art. 2.

Rzeczpospolita Polska jest demokratycznym państwem prawnym, urzeczywistniającym zasady sprawiedliwości społecznej.

(...)

Art. 4.

1. Władza zwierzchnia w Rzeczypospolitej Polskiej należy do Narodu.
2. Naród sprawuje władzę przez swoich przedstawicieli lub bezpośrednio.

(...)

Art. 7.

Organy władzy publicznej działają na podstawie i w granicach prawa.

Art. 8.

1. Konstytucja jest najwyższym prawem Rzeczypospolitej Polskiej.
2. Przepisy Konstytucji stosuje się bezpośrednio, chyba że Konstytucja stanowi inaczej.

Art. 9.

Rzeczpospolita Polska przestrzega wiążącego ją prawa międzynarodowego.

Art. 10.

1. Ustrój Rzeczypospolitej Polskiej opiera się na podziale i równowadze władzy ustawodawczej, władzy wykonawczej i władzy sądowniczej.

(...)

Rozdział II
WOLNOŚCI, PRAWA I OBOWIĄZKI CZŁOWIEKA I OBYWATELA

ZASADY OGÓLNE

Art. 30.

Przyrodzona i niezbywalna godność człowieka stanowi źródło wolności i praw człowieka i obywatela. Jest ona nienaruszalna, a jej poszanowanie i ochrona jest obowiązkiem władz publicznych.

Art. 31.

1. Wolność człowieka podlega ochronie prawnej.

(...)

Art. 32.

1. Wszyscy są wobec prawa równi. Wszyscy mają prawo do równego traktowania przez władze publiczne.
2. Nikt nie może być dyskryminowany w życiu politycznym, społecznym lub gospodarczym z jakiejkolwiek przyczyny.

(...)

WOLNOŚCI I PRAWA POLITYCZNE

Art. 57.

Każdemu zapewnia się wolność organizowania pokojowych zgromadzeń i uczestniczenia w nich. Ograniczenie tej wolności może określać ustawa.

(...)

OBOWIĄZKI

Art. 82.

Obowiązkiem obywatela polskiego jest wierność Rzeczypospolitej Polskiej oraz troska o dobro wspólne.

Rozdział IV
SEJM I SENAT

Art. 104

(...)

Przed rozpoczęciem sprawowania mandatu posłowie składają przed Sejmem następujące ślubowanie:

Rozdział VIII
SĄDY I TRYBUNAŁY

Art. 173.

Sądy i Trybunały są władzą odrębną i niezależną od innych władz.

Pełną treść Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej znajdziecie tutaj: sejm.gov.pl/prawo/konst/polski/

Fot. wikipedia.org